عوامل اعراض از حق (قرآن)عوامل اعراض از حق با توجه به آیات قرآن عبارتند از: ۱ - پیروی از گمانگمانزدگی، زمینه ساز حق‌گریزی: «وَ ما يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً ...؛«و بیشتر آنها جز از گمان (و پندارهای بی اساس) پیروی نمی‌کنند (در حالی که) گمان هرگز انسان را از حق بی نیاز نمی‌سازد (و به حق نمی‌رساند) ....» ۲ - جهلجهل، عامل رویگردانی اکثریت مشرکان از حق: «أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً ... بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُونَ؛آیا آنها جز خدا معبودانی برگزیدند؟...اما اکثر آنها حق را نمی‌دانند و به این دلیل از آن رویگردانند.» ۳ - هوای نفسپیروی از هوای نفس، عامل اعراض از حق: ۱. «قَدْ نَرى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّماءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضاها ... وَ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ ... • ... وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ؛نگاه‌های انتظار آمیز تو را به سوی آسمان (برای تعیین قبله نهائی) می‌بینیم، اکنون تو را به سوی قبله‌ای که از آن خشنود باشی باز می‌گردانیم، ...و کسانی که کتاب آسمانی به آنها داده شده بخوبی می‌دانند این فرمان حقی است که از ناحیه پروردگارشان صادر شده (و در کتابهای خود خوانده‌اند که پیغمبر اسلام به سوی دو قبله نماز می‌خواند) ... و اگر تو پس از این آگاهی متابعت هوسهای آنها کنی مسلما از ستمگران خواهی بود.» ۲. «وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِ ... وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ عَمَّا جاءَكَ مِنَ الْحَقِ ...؛و این کتاب را به حق بر تو نازل کردیم، ...و از هوا و هوسهای آنها پیروی مکن، و از احکام الهی روی مگردان...» ۳. «أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَ أَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كارِهُونَ • وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ ...؛یا می‌گویند او دیوانه است؟!، ولی او حق را برای آنها آورده اما اکثرشان از حق کراهت دارند و اگر حق از هوسهای آنها پیروی کند آسمان‌ها و زمین و تمام کسانی که در آنها هستند تباه می‌شوند....» ۴. «فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا ... • فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ ...؛هنگامی که حق از نزد ما برای آنها آمد گفتند ... هر گاه این پیشنهاد تو را نپذیرند، بدان آنها از هوسهای خود پیروی می‌کنند....» ۵. «يا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوى فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ...؛ای داود ما تو را خلیفه (و نماینده خود) در زمین قرار دادیم، در میان مردم به حق داوری کن، و از هوای نفس پیروی منما که تو را از راه خدا منحرف می‌سازد...» ۴ - پانویس۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۰، ص۶۲۷، برگرفته از مقاله «عوامل اعراض از حق». |